Kural 15, 16, 17 - Aykırı Geçiş, Yol Veren Teknenin Davranışı, Yol Verilen Teknenin Davranışı
Şimdi Kural 15, 16 ve 17’yi bir kez okumanız gerekmektedir. Sonra bu kuralları uygulamalı bir şekilde inceleyeceğiz.
Eğer kuvvetle yürütülen bir tekne ile aykırı geçiş durumunda karşılaşırsanız,
Durum 1 Eğer diğer tekne sizin rotanıza sancağınızdan aykırı geçiş yapıyorsa siz yol veren tekne olmalısınız. Rotanızı ya da hızınızı veya her ikisini de değiştirerek yol vermek durumundasınız.
Durum 2 Eğer diğer tekne sizin rotanıza iskele tarafınızdan aykırı geçiş yapıyorsa siz yol verilen tekne olmalısınız. Rotanızı ve hızınızı koruya caksınız. Tabii ki bu durumda sık aralıklar ile kerteriz ve mesafe alarak durumu kontrol etmelisiniz.
Bu örnekte, diğer tekne 55° kerterizinde ve mesafe 2 mil. Kerteriz sabit ve mesafe azalıyor. Bu durumda yol veren tekne durumundasınız. Rotanızı sancağa alarak diğer teknenin kıçından geçmelisiniz. Eğer sadece rotanızı değiştirmek yeterli değilse o anki şart ve olanaklara göre hızınızı da azaltarak çatışma riskini önleyebilirsiniz. Rotanızı sancağa aldığınızda bu manevrayı bir kısa düdük (.) ile de ifade etmelisiniz.(Yol Veren Tekne)
Aynı tekne bu sefer iskele tarafınızdan aykırı geçiş yapıyor. Kerteriz sabit ve çatışma riski mevcut. Bu durumda, yol verilen tekne durumundasınız. Rotanızı ve hızınızı korumalı ve sık aralıklar ile mesafe ve kerteriz alma ya devam etmelisiniz.
Şimdi numaralanmış 3 illüstrasyon ile bir karşılaştırma yapalım.
1. illüstrasyon: Kerteriz sabit 120° ve değişmiyor.
2. illüstrasyon: Kerteriz 050° 051°- 051°
3. illüstrasyon: Kerteriz 099° 098°-097°
Bütün durumlarda mesafe azalmaktadır ve çatışma riski vardır. Bu durumda iki kuvvetle yürütülen tekne birbirlerine karşı veya karşıya yakın birer rota ile yaklaşıyor. Bu, Kural 14’ün uygulanacağı anlamına gelmektedir.
Üç durumda da tekneler bir kısa düdük (.) çalarak rotalarını sancağa değiştirmelilerdir.
Bu illüstrasyonda kendi geminizin iskele kemere yönünde bu gemiyi görmektesiniz. Daha anlaşılır olması için iskele kırlangıçtan baktığınızı ve bu durum ile karşılaştığınızı varsayalım. Bu aykırı bir geçiş durumudur. Diğer tekne sizin rotanıza iskele tarafınızdan aykırı geçiş yapıyor. Rotanızı ve hızınızı koruyarak, sık aralıklar ile kerteriz mesafe almaya devam etmelisiniz.
Yukarıdaki durum ile benzer bir örnek. Fakat burada sancak kırlangıçtan baktığınızı ve bu durum ile karşılaştığınızı varsayalım. Bu da aykırı bir geçiş durumudur. Diğer tekne sizin rotanıza sancağınızdan aykırı geçiş yapıyor. Bu durumda siz yol veren tekne olacaksınız ve bir kısa düdük (.) çalarak rotanızı sancağa değiştirecek ve diğer teknenin kıçından geçeceksiniz. Gerekiyorsa hız düşürmek de çatışmayı önlemek için uygun bir hareket olacaktır.(Yol Veren Tekne)
Bu örnekte sancağınızdan aykırı geçiş yapan bir tekne görmektesiniz. Kerteriz sabit, mesafe azalıyor ve çatışma riski var. Sancak tarafınızda bulunan kara parçası ve eteklerindeki kısıtlı sular sancak tarafa rota değiştirmenize müsaade etmiyor. Bu durumda Kural 16, “Diğer bir tekneye yol vermekle yükümlü olan tekne iyice neta olmak üzere, olanağı kadar erken ve belirgin manevra yapacaktır,” der.
Yani böyle bir durumda kaldığınızda hız keserek ya da durarak diğer tekneye yol vermelisiniz. Eğer durmak için tornistan komutu kullandıysanız üç kısa düdük (. . .) ile bu hareketinizi karşı tarafa ifade et meniz gerekmektedir.
Diğer bir seçenek ise rotanızı iskeleye alarak çatışma riskini ortadan kaldırmaktır. Fakat bunu yapmanız durumunda Kural 15’e göre diğer teknenin pruvasından geçmekten kaçınmak durumundasınız. Rotanızı iskele ye almak için manevra yapmanız durumunda, bu hareketinizi iki kısa düdük (. .) ile karşı tarafa bildirmelisiniz.
Peki, Kural 15 ve 16’da geçen ‘olanağı kadar erken’, ‘belirgin manevra’ ve ‘iyice neta olmak’ gibi kelimeler ne ifade ediyor? Çatışma riski olması durumunda iyice neta olmak üzere mümkün olduğu kadar erken belirgin bir manevra yapmanız, çatışma riskinin önlenmesi için kabul edilen etkili bir yöntemdir. Bu durumda genel olarak kabul edilmiş ve tavsiye edilmiş rota değişimi minimum 30°’dir. Eğer hız kesme yapılacaksa o anki hızın yarısına kadar düşürülmelidir. Bu, manevranızın karşı tekne tarafından daha hızlı anlaşılmasını sağlayacaktır.
Bazı durumlarda rota değiştirmek ya da hız kesmek arasında karar verememiş olabilirsiniz. 30°’den az olmayan rota değişikleri diğer tekneler ta rafından hızlı bir şekilde fark edilecektir fakat hız kesmek bu kadar hızlı sonuç vermeyecektir.
Şimdi tekrar aykırı geçiş durumlarına devam edelim.
Bu örnekte iskele tarafınızdan aykırı geçiş yapan bir tekne ile kerteriz 040° sabit ve mesafe 4 mil. Kural 17’ye göre yol verilen tekne durumundasınız fakat diğer tekne çatışmayı önlemek için manevra yapma niyetinde değil. Bu durumda ilk yapmanız gereken hareket, diğer tekneye en az beş kısa ve seri kısa düdük (. . . . .) vererek böyle bir tereddüt içinde olduğunuzu göstermek olacaktır. Bu durumda rota ve hızınızı koruyacaksınız. Bu örnek ile aşağıda da belirtildiği üzere Kural 34’te geçen 5 kısa düdüğün (. . . . .) anlamını öğrenmiş oluyoruz.
Aynı örnek üzerinden devam edelim. Aynı gemi ile kerteriz hâlen sabit ve mesafe 2 mile iniyor. Verdiğiniz en az beş kısa düdük (. . . . .) için her hangi bir geri dönüş almadınız. Bu durumda Kural 17 (b) devreye girer: “Rotasını ve hızını muhafaza etmesi gereken tekne, herhangi bir sebepten dolayı, sadece yol vermesi gereken teknenin yapacağı manevra ile çatışmanın önüne geçilemeyecek kadar kendisini yakın bulursa, çatışmayı önlemeye yardımcı olacak en iyi hareketi yapacaktır.” Bir kısa düdük (.) çalarak rotanızı sancağa almalı ve gerekirse bir tam tur yaparak diğer gemi ile aranızda olan çatışma riskini ortadan kaldırmalısınız.
Peki neden rotamızı iskeleye alamayız?
Bu durum Kural 17 (c) ile açıklanmıştır: “Bir aykırı geçiş durumunda, kuvvetle yürütülen diğer bir tekne ile çatışmayı önlemek üzere, bu kuralın (a) (II) sayılı alt paragrafı uyarınca manevra yapan kuvvetle yürütülen bir tekne, olayın koşulları elverdiği takdirde, kendi iskele tarafından gördüğü bir tekne için rotasını iskelesine alarak değiştirmeyecektir.”
İskeleye rota değiştirerek yapılan bir manevranın en büyük tehlikesi, aslında çatışmayı önleyici bir manevra olmamasıdır. Her ne kadar öyle gözükse de aslında bu hareket bir başka riski daha beraberinde getirir.
Burada iskele taraftan aykırı geçiş yapan bir teknenin zabiti olduğunuzu düşünün. Diyelim ki herhangi bir sebeple sancak tarafınızdan aykırı geçiş yapan tekneyi fark edemediniz ve onun size niyetinizi sormak maksadıyla verdiği en az beş kısa düdüğü (. . . . .) de duymadınız. Aranızdaki mesafenin 2 mil olduğunu da o an fark ettiniz. Yapmanız gereken ilk hareket çatışmayı önlemek üzere rotanızı 020° – 030° sancağa değiştirerek Kural 15’e göre doğru bir manevra yapmak olacaktır. Bu durumda eğer diğer gemi rotasını çoktan iskeleye almış olsaydı, gemilerin bu hareketi büyük olasılıkla çatışmayla sonuçlanacaktı. Bu sebeple Kural 17 (c) böyle bir manevranın yapılmasına müsaade etmemektedir.
Bu örnekte herhangi bir sebepten dolayı olmaması gereken bir durum ile vardiya zabiti olarak sancağınızdan aykırı geçiş yapan bir teknenin pusula kerterizlerini almakta geciktiğinizi varsayalım. Sonrasında yedi kısa düdük duydunuz. Bu tekne size yedi kısa düdük (. . . . . . .) ile tereddüde düştüğünü ifade etmektedir. Bu durumda siz de çatışma riskini ortadan kaldırmak için bir kısa düdük (.) çalarak rotanızı sancağa almalısınız.
Unutmayın!
ColReg bu ses işaretini en az beş kısa düdük (. . . . .) şeklinde ifade eder. Yedi kısa düdük (. . . . . . .) şeklinde çalınması kafanızı karıştırmasın.
Bize ulaşmak için TIKLAYIN
Güzel paylaşımınız için çok teşekkür ederim. Okul’da aldığım eğitimlerden çok daha basit ve anlaşılır bir tarzınız var.